Niewątpliwie jednym z (nielicznych już) czynników motywacyjnych w ramach stosunku pracy w służbie cywilnej jest tzw. „trzynastka”, czyli dodatkowe wynagrodzenie roczne [DWR].
Kwestie prawne związane z DWR normuje ustawa z dnia 12 grudnia 1997r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz. U. nr 160 poz.1080 z późn. zm.).
Oto kilka luźnych uwag o zasadach nabywania prawa, wysokości i terminie wypłaty DWR...
Zgodnie z ustawą DWR przysługuje „pracownikom jednostek sfery budżetowej” przez których rozumie się następujące kategorie pracowników:
1)
państwowych jednostek sfery budżetowej, dla których środki na wynagrodzenia są kształtowane na podstawie odrębnej ustawy;
2)
zatrudnionych w urzędach organów władzy publicznej, kontroli, ochrony prawa oraz sądach i trybunałach, wymienionych w art. 139 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240);
3)
samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych prowadzących gospodarkę finansową;
4)
biur poselskich, senatorskich lub poselsko-senatorskich oraz klubów, kół albo zespołów parlamentarnych.
Odnosząc to do stosunków pracy w służbie cywilnej – prawo do DWR członkom korpusu służby cywilnej gwarantuje art.92 ustawy z dnia 21 listopada 2008r. o służbie cywilnej (Dz. U. nr 227 poz.1505 z późn. zm.).
Zasadą jest, że prawo do DWR w pełnej wysokości pracownik nabywa po przepracowaniu u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego. Jeżeli okres zatrudnienia jest krótszy, pracownik nabywa prawo do DWR obliczanego proporcjonalnie do okresu pracy, o ile okres ten wyniósł co najmniej 6 miesięcy. Ustawa przewiduje jednak odstępstwa również od warunku przepracowania 6 miesięcy.
Czas ten nie jest wymagany do uzyskania prawa do DWR w następujących przypadkach:
1)
rozwiązania stosunku pracy w związku z:
a) przejściem na emeryturę, rentę szkoleniową albo rentę z tytułu niezdolności do pracy lub świadczenie rehabilitacyjne,
b) przeniesieniem służbowym, powołaniem lub wyborem,
c) likwidacją pracodawcy albo zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących pracodawcy,
d) likwidacją jednostki organizacyjnej pracodawcy lub jej reorganizacją,
2)
podjęcia zatrudnienia:
a) w wyniku przeniesienia służbowego,
b) na podstawie powołania lub wyboru,
c) w związku z likwidacją poprzedniego pracodawcy albo ze zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących tego pracodawcy,
d) w związku z likwidacją jednostki organizacyjnej poprzedniego pracodawcy lub jej reorganizacją,
e) po zwolnieniu z czynnej służby wojskowej albo po spełnieniu obowiązku zastępczej służby poborowych,
3)
korzystania z urlopu wychowawczego,
4)
wygaśnięcia stosunku pracy w związku ze śmiercią pracownika.
Przepisy określają również okoliczności wyłączające nabycie prawa do DWR. Jest to:
1)
nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy trwająca dłużej niż dwa dni,
2)
stawienie się do pracy lub przebywanie w pracy w stanie nietrzeźwości,
3)
wymierzenie pracownikowi kary dyscyplinarnej wydalenia z pracy lub ze służby,
4)
rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Dodatkowe wynagrodzenie roczne ustala się w wysokości 8,5% sumy wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie, uwzględniając składniki wynagrodzenia przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy.
Dodatkowe wynagrodzenie roczne wypłaca się nie później niż w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku kalendarzowego następującego po roku, za który przysługuje to wynagrodzenie, przy czym pracownik, z którym rozwiązano stosunek pracy w związku z likwidacją pracodawcy, dodatkowe wynagrodzenie roczne otrzymuje w dniu rozwiązania stosunku pracy.
opr. własne